Waar sta jij pal voor en waarom?

Ik sta pal voor een wereld zonder oorlog. We leven in schokkende tijden waarin de waarde van een mensenleven nauwelijks meer iets waard lijkt te zijn. Twee miljoen onschuldigen in Gaza zijn doelwit van een van de meest extreme, sadistische moordcampagnes uit de recente geschiedenis. Israël heeft een vrijbrief -plus een heleboel wapens en geld – gekregen van onze Westerse ‘leiders’ om in volstrekte straffeloosheid hun ultranationalistische superioriteit uit te leven in een genocide op de weerloze Palestijnse bevolking. Zelfs – of juist – kinderen zijn bewust het doelwit gemaakt van de zionistische gruweldaden. Het is nauwelijks te bevatten. Ook de Israëlische agressie tegen Libanon, Syrië, Yemen en Iran krijgt volledige Westerse steun.

Met allerhande oorlogspropaganda bereiden politici hun bevolkingen voor op een nieuwe Grote Oorlog met Rusland

Niet veel verderop, in Oekraïne, sterven er wekelijks duizenden jonge mannen en ook vrouwen aan het front in een zinloze en uitzichtloze oorlog. Rusland is daar de agressor, maar ook de Westerse landen dragen daar niet bij aan vreedzame oplossingen. Integendeel, de NAVO stookt ook daar het oorlogsvuurtje flink op, zonder dat het op enige wijze duidelijk is wat daar militair gezien te behalen is, en zonder enig idee over hoe het bloedvergieten beëindigd kan worden. En het gaat nog veel verder: de oorlog in Oekraïne is voor NAVO-landen aanleiding om de defensiebudgetten gigantisch op te schroeven. Met allerhande oorlogspropaganda, angstretoriek en paniekzaaierij bereiden onze politici en generaals hun bevolkingen voor op een nieuwe Grote Oorlog met Rusland. Uiteraard over de rug van de gewone mensen.

Westerse inmenging is ook in andere conflicten, zoals in Soedan en Congo, structureel en vaak verborgen. Elke pretentie dat het Westen staat voor mensenrechten en menselijke waardigheid is definitief ondermijnd door de nietsontziende politiek van onze eigen ‘leiders’. Zij hebben elke schijn van rationaliteit, medemenselijkheid en zorg om de belangen van burgers over boord gegooid ten gunste van de imperiale belangen van de VS. Onze ‘leiders’ hebben extreem geweld tegen burgers volstrekt genormaliseerd om hun onmenselijke doelen te behalen: ultieme controle over grondstoffen en goedkope arbeid en vernietiging van elke concurrentie op het wereldtoneel. Alleen een ultrakleine groep economische en financiële elites profiteren van deze agressieve dominantie van dit Westerse wereldrijk. Gewone mensen betalen de kosten: enerzijds met belastingen en anderzijds doordat hun kinderen mogen sterven ‘voor het vaderland’.

Kortom: we leven in een dystopisch moment. Een historisch kantelpunt van ondergang van beschaving en moreel verval. Niettemin geloof ik dat het anders kan. Mensen zijn tot veel in staat. Ook tot compassie en herstel, als we willen. Vaak komen politieke leiders pas tot inkeer ná een grote catastrofe, zoals na de Tweede Wereldoorlog. Als we collectief inzien waar het huidige, heilloze pad ons brengt, kunnen we misschien de volgende ramp nog voorkomen — vóór het te laat is.

Wij hebben de vrijheid, middelen en kansen om wél verschil te maken – ook al nemen die vrijheden onder de laatste regeringen in een snel tempo af

Inspireert iemand of iets je daartoe? Welke waarden spelen hierin een rol?

Ik ben geïnspireerd door de vele vluchtelingen die ik heb ontmoet en enkele bijzondere mensen onder hen met wie ik goed bevriend ben geraakt. Hun verhalen van overleven in de moeilijkste omstandigheden en verlies van geliefden, maar ook hun enorme doorzettingsvermogen hebben mij heel veel geleerd. Bijvoorbeeld dat wij ons – de middenklasse in Nederland – in een buitengewoon bevoorrechte positie zitten. Dat wij – in vergelijking tot de miljoenen mensen die leven in armoede, oorlog en dictatuur – geen recht hebben om te klagen. Veel mensen die vanwege een leven vol tegenslag en lijden wél recht zouden hebben om gefrustreerd of moedeloos te zijn, blijken ondanks dat juist vol van hoop en energie. Daarom hebben ook wij gewoon geen excuus om aan de kant te zitten, niks te doen en te mopperen over de wereld. Dit inzicht dwingt mij, en ons allemaal, om verantwoordelijkheid te nemen. Wij hebben de vrijheid, middelen en kansen om wél verschil te maken – ook al nemen die vrijheden onder de laatste regeringen in een snel tempo af.

Hoe laat jij dit zien?

Ik zet mij in via mijn organisatie The Hague Peace Projects voor allerlei initiatieven die uiteindelijk bijdragen aan kennis, onderling begrip en inspiratie om te werken aan positieve verandering. We maken een wekelijkse podcast Peace Today op YouTube, waarbij ik allerlei interessante mensen spreek over oorlog en vrede. We organiseren dialoogavonden en zijn actief betrokken bij de Nieuwe Vredesbeweging: een club van 25 organisaties die zich gezamenlijk inzetten tegen de militarisering van de samenleving en voor dialoog en vredesopbouw. We hebben in korte tijd samen met andere vredesorganisatie een grote community in Nederland bij elkaar gebracht die zich vol passie inzet voor vrede: via bijvoorbeeld onderwijs, media, en acties op straat.

Wil je wat veranderen en zo ja: wat?

Natuurlijk wil ik wat veranderen. Wat er uiteindelijk moet veranderen zijn volgens mij de diepere patronen, structuren en systemen die onze huidige (wereld)samenleving hebben gevormd tot wat die nu is. De genocide in Gaza, de oorlog in Oekraïne, het ondermijnen van onze welvaartsstaat, de klimaatverandering en de massa-extinctie door de vergiftiging van onze planeet: al deze crises komen ergens vandaan, hebben een oorsprong. En volgens mij leidt de vraag naar de oorsprong van deze crises allemaal naar dezelfde oorzaak: een hyper-kapitalistisch, neofeodaal model waarbij een hele kleine groep mensen veel te veel macht heeft gekregen. Deze mensen hebben het economische, politieke, culturele, media- en technologische systemen van onze samenleving dermate naar hun hand gezet dat deze samenleving compleet uit balans is geraakt. De controle die deze ultrarijke personen – de 1 procent, de olicharchen – uitoefenen op de wereldpolitiek, trekken een zware wissel op democratie, de rechten en vrijheden en de vrede en veiligheid van individuele burgers. We moeten deze – primair economische – structuren gezamenlijk eerst goed begrijpen en vervolgens ontmantelen en vervangen tot economische systemen waar iedereen profijt van heeft. Deze fundamentele ongelijkheid, deze extreem scheve machtsverhoudingen die bijna onzichtbaar schuilgaan achter de zichtbare politiek, zijn de bron van verreweg het meeste onrecht, oorlog, uitbuiting en uitputting van de aarde. We moeten deze structuren herkennen, analyseren en vervangen. Niet door vage idealen, maar door rechtvaardige economische modellen die in dienst staan van mens en planeet.